Nawozy chemiczne, zwłaszcza mineralne, stanowią istotny element chemizacji rolnictwa. Ich produkcja, transport, i stosowanie niosą za sobą potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzi i środowiska. Nawozy organiczne, z kolei, wykorzystują substancje odpadowe, ale nawet po procesie kompostowania mogą zawierać bakterie, wirusy i pasożyty. Ustawa o nawozach reguluje proces dopuszczenia nawozów do obrotu, wymagając przeprowadzenia określonych badań. Stosowanie nawozów mineralnych niesie ryzyko poparzeń i innych niebezpieczeństw zdrowotnych dla operatora, zwłaszcza przy kontaktach z mocno rozgrzanymi roztworami. Błędy w aplikacji nawozów mogą prowadzić do skażenia wód i gruntów. Pracownicy związani z obsługą tych substancji muszą być odpowiednio przeszkoleni, a szkolenia BHP odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu incydentom zagrażającym zdrowiu i środowisku.
Sprzęt do zabiegów ochrony roślin
Praca w rolnictwie niesie różne zagrożenia, zwłaszcza przy stosowaniu środków ochrony roślin. Wymaga to używania specjalnego sprzętu ochronnego, takiego jak maski, rękawice czy kombinezony. Zagrożenia pochodzą głównie ze stosowania toksycznych substancji, zarówno w stanie stężonym, jak i rozcieńczonym. Odpowiednia ochrona osobista jest kluczowa dla bezpieczeństwa pracowników rolniczych. Dodatkowo, wymagane jest prawidłowe użytkowanie i regularne badania techniczne sprzętu do stosowania środków ochrony roślin tak, aby zapewnić bezpieczne i zgodne z przepisami stosowanie ŚOR.
Sprzęt do chemizacji. Paliwo, smary, oleje
Zasady przechowywania paliw reguluje rozporządzenie z 2007 r. – zbiorniki muszą być dwupłaszczowe, zakopane w ziemi lub ustawione na utwardzonej powierzchni. Wymagane są specjalne punkty tankowania i zabezpieczenia przed wyciekami. Przechowywanie olejów odpadowych wymaga spełnienia kryteriów bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Substancje ropopochodne muszą być usuwane zgodnie z przepisami, a ich składowanie i przekazywanie podlegają specjalnym wymogom. Działania naprawcze i utylizację odpadów powinna przeprowadzać specjalistyczna firma zewnętrzna.
Powstawanie odpadów w gospodarstwie
Gospodarstwo rolnicze generuje różnorodne odpady, zarówno organiczne, jak i nienaturalne. Organiczne odpady rolnicze obejmują pozostałości roślinne i zwierzęce, podczas gdy do odpadów nienaturalnych zalicza się m.in. opakowania po środkach chemicznych, zużyte oleje, opakowania, czy zużyte urządzenia elektryczne. Ustawa definiuje odpady jako substancje, których posiadacz zamierza się pozbyć. Odpady dzielą się na niebezpieczne, wykazujące właściwości niebezpieczne i inne niż niebezpieczne. W rolnictwie generowane są różne grupy odpadów, m.in. związane z agrochemikaliami, produkcją, czy opakowaniami. Gospodarstwa zobowiązane są uzyskać decyzję na wytwarzanie odpadów, a przekazywanie ich innym podmiotom wymaga zgodności z przepisami. Istotne jest również podejmowanie działań mających na celu minimalizację powstawania odpadów, np. poprzez eko-projektowanie, stosowanie najlepszych dostępnych technik, czy recykling. Odpady niebezpieczne, takie jak opakowania po środkach chemicznych czy przeterminowane leki, wymagają szczególnej uwagi i prawidłowego zagospodarowania. Warto także stosować dobre praktyki postępowania przy stosowaniu środków ochrony roślin, minimalizując skutki uboczne.
Przewodnik Zrównoważonego Rolnictwa
- Rolnicze środki chemiczne i zarządzanie odpadami
- Chemizacja rolnictwa
- Szkolenia w zakresie zapobiegania zdarzeniom niebezpiecznym
- Ocena ryzyka dla stanowisk pracy
- Środki ochrony indywidualnej
- Profesjonalne doradztwo w zakresie bezpiecznego stosowania ŚOR
- Sprawdzenie sprawności opryskiwacza
- Okresowe przeglądy sprzętu do wykonywania zabiegów chemizacyjnych
- Kalibracja sprzętu do wykonywania zabiegów chemicznych
- Kontakt ze środkami ochrony roślin – zagrożenia i niezbędne działania
- Obsługa i kalibrowanie rozrzutnika do nawozów
- Zagrożenia towarzyszące stosowaniu nawozów
- Procedury w na wypadek niebezpiecznych zdarzeń z nawozami
- Zabezpieczenie sprzętu po zakończonym sezonie
- Magazyn paliw – organizacja i oznakowanie
- Nieszczelność magazynu paliw, gleba skażona paliwem, „spalony” olej, zużyte smary, filtry, węże itd.
- Odpady powstające w gospodarstwie rolnym
- Ograniczanie produkcji odpadów i popłuczyn rolniczych
- Odpady nadające się do recyklingu i wykorzystania w produkcji rolniczej
- Odpady rolnicze nie nadające się do ponownego wykorzystania w produkcji rolniczej
- Nawozy organiczne powstające w procesie produkcji
- Zagrożenia związane z odpadami po rolniczych środkach chemicznych
- Postępowanie z opakowaniami po nawozach mineralnych i innych środkach rolniczych
- Postępowanie z resztkami cieczy użytkowej, wodą zanieczyszczoną ŚOR, przeterminowanymi środkami, odzieżą zanieczyszczoną ŚOR, smarami, paliwem i nawozami
- Magazyn odpadów niebezpiecznych
- Ocena ryzyka dla magazynu odpadów
- Jednostki utylizujące odpady niebezpieczne
- Spalanie odpadów